„Czemu po prostu tego nie zrobisz?” – to pytanie, które osoby z ADHD słyszą zbyt często. Od partnerów, przyjaciół, współpracowników, ale też – co gorsza – od siebie samych. Bo jak to możliwe, że człowiek dorosły, inteligentny, z planem działania, po raz kolejny... nie działa?

ADHD w dorosłości – diagnoza, która zmienia wszystko

ADHD przez długi czas uważano za „zaburzenie dzieci”, które z wiekiem mija. Dziś wiemy, że u wielu osób nie mija – jedynie zmienia formę. U dzieci częściej widzimy nadruchliwość. U dorosłych ADHD to chaos w głowie, chroniczne przeciążenie, trudności z organizacją, impulsywność, problem z czasem i wykonywaniem nawet prostych zadań.

Nie jest to więc brak motywacji, lecz zaburzenie funkcji wykonawczych mózgu – tych odpowiedzialnych za planowanie, monitorowanie działań, zarządzanie czasem i emocjami. W ADHD te mechanizmy działają inaczej – co nie oznacza „gorzej”, ale na pewno oznacza trudniej w świecie dostosowanym do neurotypowych standardów.

„Wiem, co mam zrobić – ale nie mogę zacząć”

Jedną z najczęstszych frustracji osób z ADHD jest rozdźwięk między wiedzą a działaniem. Wiesz, że trzeba odpisać na maila, umyć naczynia, dokończyć projekt. I… nic. Twój mózg wchodzi w tryb oporu, przeciążenia lub zamrożenia. Samo „ogarnięcie się” wymaga tyle energii, co dla innych zrealizowanie całego projektu.

To nie lenistwo – to neuropsychologiczna trudność z przejściem z myśli do działania. I ogromne pokłady wewnętrznego wstydu, gdy znów się nie udało.

ADHD to także emocje

Z ADHD nieodłącznie wiążą się trudności w regulacji emocji. Złość, frustracja, smutek czy lęk potrafią przyjść nagle, niespodziewanie, i zalać wszystko. Osoby z ADHD są często bardzo wrażliwe, intensywnie przeżywają i długo „trzymają” emocje w ciele i myślach. Przez to relacje bywają napięte, a reakcje mogą wydawać się przesadzone – choć są autentyczne.

 
Potrzeba zrozumienia – i łagodności

Osoby z ADHD często przez lata próbowały różnych strategii: kolorowe planery, listy zadań, aplikacje, wyzwania produktywności. I jeśli te nie działają, pojawia się pytanie: „co ze mną nie tak?”. Odpowiedź brzmi: z Tobą wszystko jest „tak” – tylko Twój mózg działa inaczej. I potrzebuje innych strategii.

Psychoterapia – szczególnie w podejściu poznawczo-behawioralnym, integracyjnym czy skoncentrowanym na współczuciu – może być tu ogromnym wsparciem. Uczy, jak budować życie wokół swojego sposobu funkcjonowania, a nie wbrew niemu.

Zrozumienie to pierwszy krok

ADHD to nie wymówka – ale też nie jest powodem do wstydu. To neurotyp, który można zrozumieć, oswoić i zacząć z nim współpracować. Wielu dorosłych dopiero po diagnozie zaczyna patrzeć na siebie z większą czułością i ulgą.

Jeśli coś w tym opisie brzmi znajomo – być może warto przyjrzeć się sobie uważniej. Nie po to, by się „naprawiać”, ale by siebie lepiej poznać.

#psychologia #psychoterapia #ADHD