Podatność osób z ADHD a  uzależnienie emocjonalne

To zjawisko może w dużym stopniu wpływać na jakość życia, relacje i poczucie własnej wartości, a jego zrozumienie pozwala lepiej wspierać osoby zmagające się z tym zaburzeniem.

Czym jest uzależnienie od emocji?

Uzależnienie od emocji nie oznacza klasycznego uzależnienia od substancji, lecz nawykowe poszukiwanie intensywnych przeżyć emocjonalnych - zarówno pozytywnych, jak i negatywnych. Osoba może powracać do sytuacji wywołujących silne reakcje, takich jak konflikty, dramaty w relacjach, ryzykowne decyzje czy angażowanie się w toksyczne związki. W dłuższej perspektywie prowadzi to do życia w emocjonalnym chaosie i trudności w budowaniu stabilności psychicznej.

Dlaczego osoby z ADHD są szczególnie narażone?

Przyczyn tej podatności jest kilka i mają one swoje źródło zarówno w neurobiologii, jak i w doświadczeniach życiowych. Mózg osoby z ADHD funkcjonuje inaczej, szczególnie w zakresie gospodarki dopaminą - neuroprzekaźnikiem odpowiedzialnym m.in. za motywację, odczuwanie nagrody i regulację emocji. Niedobory dopaminy sprawiają, że osoba z ADHD naturalnie poszukuje silnych bodźców, które na chwilę podnoszą jej poziom satysfakcji. Intensywne emocje działają więc jak szybki, choć krótkotrwały zastrzyk dopaminowy.

Kolejnym czynnikiem jest trudność w regulacji emocji. Osoby z ADHD często reagują gwałtownie, mają problem z „wyciszeniem się” i utrzymaniem równowagi emocjonalnej. Brak umiejętności radzenia sobie z napięciem czy frustracją może prowadzić do tworzenia schematu, w którym silne emocje stają się sposobem na odczuwanie „życia” lub na odwrócenie uwagi od wewnętrznego chaosu.

Nie bez znaczenia pozostają również doświadczenia społeczne. Osoby z ADHD od najmłodszych lat często spotykają się z krytyką, niezrozumieniem czy odrzuceniem. Taki bagaż sprzyja budowaniu tożsamości wokół silnych przeżyć, które choć destrukcyjne wydają się czymś znajomym i łatwiej dostępnym niż spokojne, stabilne emocje.

Skutki emocjonalnych uzależnień

Konsekwencje uzależnienia od emocji są wielowymiarowe. W relacjach może prowadzić do powtarzania destrukcyjnych schematów, takich jak wybieranie partnerów wzbudzających silne napięcia czy prowokowanie konfliktów, by poczuć intensywność więzi. W życiu zawodowym skutkuje impulsywnymi decyzjami, trudnością w utrzymaniu stabilności czy poszukiwaniem silnych wrażeń kosztem długofalowych celów.

Na poziomie psychicznym uzależnienie od emocji pogłębia problemy z samoregulacją. Silne przeżycia, które początkowo dają chwilową ulgę, z czasem stają się źródłem wyczerpania, poczucia winy i bezradności. W dłuższej perspektywie mogą przyczyniać się do rozwoju zaburzeń lękowych, depresyjnych czy jeszcze silniejszych mechanizmów uzależnieniowych, np. od substancji lub zachowań (hazard, zakupy, korzystanie z mediów społecznościowych).

Droga do równowagi

Świadomość tego zjawiska jest pierwszym krokiem do zmiany. Kluczowe znaczenie ma praca nad regulacją emocji - zarówno w ramach terapii indywidualnej, jak i grupowej. Pomocne okazują się techniki uważności, trening umiejętności interpersonalnych czy strategie poznawczo-behawioralne, które uczą, jak rozpoznawać i zatrzymywać destrukcyjne schematy.

Ważnym elementem jest również budowanie środowiska sprzyjającego stabilności - tworzenie rutyn, otaczanie się wspierającymi osobami i szukanie źródeł satysfakcji, które nie wymagają skrajnych przeżyć. Zamiast intensywnych emocjonalnych „huśtawek”, celem staje się stopniowe odnajdywanie satysfakcji w codzienności.

ADHD i uzależnienia od emocji to temat złożony, w którym neurobiologia splata się z doświadczeniami psychologicznymi i społecznymi. Osoby z ADHD częściej niż inni poszukują silnych emocji, bo ich mózg potrzebuje dodatkowych bodźców, by poczuć równowagę. Choć emocjonalne uzależnienia mogą przynosić chwilową ulgę, w dłuższej perspektywie pogłębiają problemy i prowadzą do destrukcyjnych konsekwencji. Praca nad regulacją emocji i świadome budowanie zdrowych strategii to klucz do większej stabilności i jakości życia.

Jeśli szukasz pomocy w radzeniu sobie z emocjami skorzystaj z pomocy specjalisty na Psycheo.pl

Przeczytaj również:

• Jak ADHD wpływa na relacje - intymność, konflikty, niezrozumienie
• ADHD a intuicja: jak mózg podejmuje decyzje pod wpływem impulsu

FAQ - ADHD a uzależnienie emocjonalne

1. Czym jest uzależnienie od emocji?

Uzależnienie emocjonalne polega na nawykowym poszukiwaniu intensywnych przeżyć - zarówno pozytywnych, jak i negatywnych. Osoba może wracać do konfliktów, dramatów czy toksycznych relacji, ponieważ silne emocje dają jej chwilowe poczucie satysfakcji.

2. Dlaczego osoby z ADHD są bardziej narażone na uzależnienie emocjonalne?

Mózg osób z ADHD działa inaczej w zakresie dopaminy, co sprawia, że naturalnie poszukują silnych bodźców. Dodatkowo trudności w regulacji emocji oraz doświadczenia społeczne (krytyka, odrzucenie) zwiększają podatność na takie mechanizmy.

3. Jakie są skutki uzależnienia od emocji u osób z ADHD?

Może prowadzić do powtarzania destrukcyjnych schematów w relacjach, impulsywnych decyzji w pracy oraz pogłębienia problemów psychicznych, takich jak lęki, depresja czy uzależnienia od substancji i zachowań.

4. Czy uzależnienie emocjonalne można leczyć?

Tak. Skuteczne są terapie indywidualne i grupowe, techniki uważności, trening umiejętności interpersonalnych oraz terapie nastawiona na pomoc w ADHD, które pomagają rozpoznawać i zatrzymywać destrukcyjne schematy.

5. Jak osoba z ADHD może pracować nad regulacją emocji?

Pomocne są: tworzenie codziennych rutyn, ćwiczenie uważności (mindfulness), rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem oraz otaczanie się wspierającymi ludźmi. Kluczowe jest też korzystanie z pomocy specjalisty.

6. Gdzie szukać pomocy w przypadku problemów z emocjami i ADHD?

Najlepiej skontaktować się z psychologiem lub psychoterapeutą. Specjalistę możesz znaleźć w wyszukiwarce na Psycheo.pl

psycholog adhd psychoterapeuta adhd

Łódź Warszawa Kraków Katowice Rzeszów Lublin Gdańsk Wrocław Poznań